Türk Hızlandırıcı Işınım Laboratuvarı (TARLA), hızlandırıcı bilimi üzerine bilimsel ve teknik araştırmaları teşvik etmek, araştırmacılara ve endüstriye “son teknoloji” yetenekler sunan çok amaçlı ve çok disiplinli bir araştırma altyapısıdır.
TARLA’da, iki ışın çizgisi ve beş deneysel istasyonla donatılmış lineer elektron hızlandırıcı, 40 Milyon Elektron Volt’a (MeV) kadar kinetik enerjiye sahip bir elektron ışını üretir. Bu ışın Serbest Elektron Lazer (SEL) ışık üretimi, Bremsstrahlung (gama radyasyon) ve ikincil parçacık deneyleri için kullanılır. Ayrıca, SEL ışığı, Pompa-Prob ve TUM sistemlerine entegre edilerek deneylerde de kullanılır. TARLA’nın ışık üretim yeteneği morötesinden orta-kızılötesine kadar ışık ve malzeme araştırmalarında yeni araştırma yolları açan geniş bir spektral yelpazeye yayılmıştır.
TARİHÇE
2006: TARLA, Türkiye Kalkınma Bakanlığı tarafından finanse edilen Türkiye Hızlandırıcı Merkezi (TAC) projesinin ilk hızlandırıcı tesisi seçildi.
2013: İlk elektron ışını üretildi.
2020: TARLA, Türkiye Araştırma Altyapıları Komitesi tarafından Ulusal Araştırma Altyapısı (6550-UAA) olarak kabul edildi. Kurulumu Ankara Üniversitesi Gölbaşı Kampüsünde başlatıldı.
12/2023: Helyum soğutma sistemi başarı ile devreye alındı.
02/2024: Süperiletken hızlandırıcı kovuklarda yüksek güç RF şartlandırması başarı ile tamamlandı.
03/2024: Enjektör RF kovukları çalıştırılarak elektron demeti ile yapılan testler başarı ile tamamlandı.
2024: ilk hızlandırma: Hızlandırıcının ilk tasarım hedefi (20 MeV) elde edilmiştir. (30 Nisan 2024)
2024: Birinci Faz Açılışı: TARLA’nın 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun kapsamında bağlı olduğu TC Sanayi Bakanlığı tarafından “Elektron Hızlandırıcısı Birinci Faz” Açılışı gerçekleştirilmiştir. (8 Mayıs 2024 )